Önceki bazı yazılarda da belirttiğim gibi, büyük ölçekli kamusal ve kurumsal projelerde tasarımsal tutarlılık tahmin edilenden çok daha önemlidir.
Neyse ki, “kurumsallığı; logodaki renkleri, tasarımda da kullanmak” olarak gören zihniyeti artık pek çok tasarım profesyoneli geride bırakmış durumda. Yine de, maalesef, çoğu büyük projede tasarım dilinden ve tutarlılıktan halen söz etmek mümkün değil.
Tasarım Dili
Design Styles, yani Türkçe’siyle belirtmek gerekirse Tasarım Stilleri ile ilgili ülkemizdeki çalışmalar ne yazık ki halen emekleme safhasında. Hazır kütüphanelerle aceleye getirilen ve proje çıkış tarihleri sebebiyle hep “sonra, müsait bir zamanda bakarız” denilerek ertelenen (ve bir daha dönülüp bakılmayan) Tasarım Dilinden bahsediyoruz.
Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri, Hollanda ve Avustralya hükümetlerinin tıpkı Facebook, Twitter, LinkedIn, gibi devlerle paralel zaman dilimlerinde oluşturup, halen geliştirdikleri kendilerine özel kurumsal ve kamusal Tasarım Stilleri var. Avustralya hükümeti 30 Eylül 2021’de bu projesine son verme kararı almış, diğerleri geliştirmeye devam ediyor.
Böylece bu devlet sitelerinde ortak bir tasarım dili, renk standardizasyonu, mizanpaj ve hatta kurumsal yazı tipi bile çalışılmış durumda.
Kodlar Devlet Sırrı Mı?
Bir diğer dikkatimi çeken nokta da, bizde CSS dosyalarının içeriği bile “ama kamu verisi sayılır, dışarıya açık olmaması için ne yapabiliriz?” gibi sözlerle devlet sırrı muamelesi görüyor. Dışarıda ise, oluşturulan tüm tasarım öğeleri, adını saydığım ülkelerde gerçek açık kaynak anlayışıyla Github üzerinden tüm dünyanın incelemesi ve geliştirme önerileri için açık hale getirilmiş durumda.
Böylelikle:
- Kamu için proje hazırlayan özel firmalar,
- Ülkedeki diğer Kamu kurumları,
- Dileyen öğrenciler ve eğitim kurumları,
- Kamu Özel İştirakleri,
- Belediyeler,
- vb.
çevrim içi veya dışı projelerinde bu tasarım ilkelerini – tasarım dilini kullanarak bir bütünsellik sağlayabiliyor. Bu hiç de azımsanacak bir girişim değil! Üzerine düşünülüp geliştirilmiş bir Tasarım Stil Kural Seti hem örnek alınacak, hem de yaşayan bir proje oluyor.
Dilerim bizde de KAMİS ve WCAG standartlarını destekleyen, sürdürülebilir, ulusal bir tasarım dili çalışması yapılır.