Erişilebilirlik denildiğinde, çoğu insanın aklına ilk olarak engelli bireyler gelir. Ancak, erişilebilirlik sadece engelli bireyleri değil, daha geniş bir kullanıcı grubunu kapsar.
Erişilebilirlik; bir ortamın veya hizmetin, engelli bireylerin güvenli ve bağımsız bir şekilde kullanabilmesini sağlayan özelliklere sahip olmasıdır.
Erişilebilirliğin kapsamını genişletmek için, “engelli” yerine “dezavantajlı” tabirini kullanmak daha doğru olacaktır. Dezavantajlı, bir konuda diğerlerinden geride olan ya da bir zorlukla karşı karşıya kalan demektir. Erişilebilirlik ise bu zorlukların üstesinden gelmeyi ve herkes için fırsat eşitliği sağlamayı amaçlar.
Erişilebilirlik, Sadece Engelli Bireyler İçin Değil, Herkes İçin Önemli
Erişilebilirlik kapsamında değerlendirilmesi gereken dezavantajlı gruplardan bazılarına göz atalım:
- Çeşitli seviyelerdeki göz bozukluğu olan kullanıcılar, metinlerin büyütülmesi, kontrast renklerin kullanılması, metinlerin seslendirilmesi ve görsel öğelerin etiketlenmesi gibi özelliklere,
- Uzuv eksikliği olan bireyler, düşük eşikli düğmeler ve kontroller, klavye kısayolları ve sesli komutlar ve benzeri özelliklere.
- Yaşla gelen kısıtlamaları olan yaşlı kullanıcılar, metinlerin ve resimlerin net ve okunaklı olması, sayfaların hızlı yüklenmesi ve sayfa gezintisinin kolay olması gibi kolay kullanım iyileştirmelerine,
- Aynı anda birden fazla işle ilgilenme gerekliliği olan kullanıcılar, sayfa gezintisinin kolay olması, formların basit ve anlaşılır olması ve içeriğin kısa ve öz olması gibi özelliklerden yararlanan internet sayfalarına ve uygulamalara ihtiyaç duyarlar.
Yani “Erişilebilirlik”, sadece engelli bireylerin değil, herkesin yaşam kalitesini artıran bir kavram olduğundan, doğru imkanlar sağlanarak, herkes için daha kapsayıcı ve eşit bir toplum oluşturulabilir.
“Gerçek Erişilebilirlik” İçin Neler Yapılabilir?
İşte bu bahsettiğimiz “Gerçek Erişilebilirliği” sağlamak için, fiziksel çevre, bilgi ve iletişim teknolojisi ve hizmetler olmak üzere üç temel alanda çalışmalar yapılabilir.
- Fiziksel çevrede erişilebilirlik için, rampalar, asansör ve merdiven seyyarlıkları gibi fiziksel düzenlemelerin yanı sıra, sesli betimleme, büyütme ve kontrast renklerin kullanılması gibi yazılımsal düzenlemeler de yapılabilir.
- Bilgi ve iletişim teknolojisinde erişilebilirlik için, web siteleri, mobil uygulamalar ve yazılımlar için erişilebilirlik standartlarına uyulması gerekir. Ayrıca, ekran okuyucu ve büyütme yazılımları gibi yardımcı teknolojilerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması da önemlidir.
- Hizmetlerde erişilebilirlik için, doğru erişilebilirlik politikaların ve uygulamaların oluşturulması gerekir. Ayrıca, engelli bireylerin ihtiyaç ve taleplerini karşılamak için gerekli eğitimlerin verilmesi de çok önemlidir.
Erişilebilirlik, daha kapsayıcı ve eşit bir toplum haline gelmenin önemli bir yolu olmakla birlikte, gerçek erişim imkanları sağlanarak, herkes için daha fırsat eşitliği sağlanabilir.
🎯 Bu vesileyle dönem dönem danışmanlığını yaptığım bir girişimden de bahsetmek istiyorum: “Erişilebilir Her Şey”
EHŞ ekibi kendilerini “Tüm yaşam alanlarının erişilebilir olması adına eğitimler veren ve koçluk yapan sosyal girişim.” olarak tanımlıyor. Linkedin sayfalarına ulaşmak için buraya tıklayabilir ve kendilerinden (geç kalmadan) danışmanlık alabilirsiniz.